วัดพระบรมธาตุวรวิหาร เดิมมีนามว่า "วัดพระธาตุ" และมีนามเรียกอีกนามหนึ่งว่า "วัดหัวเมือง" สร้างขึ้นมาตั้งแต่สมัยขอมเรืองอำนาจอยู่แถบลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยา โดยมีพระบรมสารีริกธาตุบรรจุอยู่ในองค์พระเจดีย์ วัดพระบรมธาตุวรวิหาร เป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์สำหรับประกอบพิธีพุทธาภิเษกของพระมหากษัตริย์ทุกพระองค์ น้ำหน้าวัดพระบรมธาตุถือว่าเป็นน้ำศักดิ์สิทธิ์นำไปใช้ในพิธีถือน้ำพิพัฒน์สัตยาอีกแห่งหนึ่ง วัดพระบรมธาตุวรวิหารมีโบราณสถานและปูชนียวัตถุที่สำคัญ ดังนี้
   เจดีย์พระบรมธาตุ องค์พระเจดีย์บรรจุพระบรมสารีริกธาตุ ไม่ปรากฏหลักฐานว่าใครสร้างมีแต่ตำนานกล่าวกันต่อ ๆ มาว่าองค์พระเจดีย์สร้างขึ้นในสมัยพระเจ้าศรีธรรมาโศกราชกษัตริย์แห่งอินเดีย ได้ให้พระสงฆ์มาเผยแผ่พระศาสนายังประเทศต่าง ๆ รวมทั้งประเทศไทยด้วย โดยได้ผ่านมาทางสุวรรณภูมิ
    พระวิหารเก้าห้อง สันนิษฐานว่าสร้างพร้อมกับเจดีย์พระบรมธาตุ ภายในวิหารมีบ่อน้ำพระพุทธมนต์ศักดิ์สิทธิ์มีน้ำออกมาตามธรรมชาติ อายุ 700 กว่าปี
    พระอุโบสถ ภายในอุโบสถมีพระประธานเป็นพระพุทธรูปปูนปั้นขนาดใหญ่ลงรักปิดทองปางมารวิชัย
   หลวงพ่อเพชรจำลอง (องค์เดิมพระมหาธรรมราชาลิไท สร้างไถ่เมืองชัยนาทคืนจากพระเจ้าอู่ทอง ขณะนี้กรมศิลปากรนำเก็บรักษาไว้)
    พระพุทธรูปปางนาคปรก ทำด้วยศิลาทรายพบบริเวณพระบรมธาตุเจดีย์ วัดพระบรมธาตุวรวิหาร พระพุทธรูปปางนาคปรกเป็นคติความเชี่อพุทธศาสนาลัทธิมหายานที่เรียกว่า "รัตนไตรมหายาน" ซึ่งสลักเป็นพระโพธิสัตว์อวโลกิเตศวร และพระทางปรัชญาปารมิตาขนาบข้างพระพุทธรูปปางนาคปรกซึ่งเป็นศิลปะเขมตรแบบบายน มีอายุในราวพุทธศตวรรษที่ 18 อาจจะพอสรุปได้ว่าเดิมองค์พระบรมธาตุเจดีย์ ณ วัดพระบรมธาตุวรวิหารนี้เป็นศิลปกรรมเขมรมาก่อน โดยเมืองชัยนาทเคยตกอยู่ใต้อทธิพลอารยธรรมเขมร ซึ่งน่าครอบคลุมถึงเมืองสรรคบุรีด้วย ในราวพุทธศตวรรษที่ 16-18

"พิธีห่มผ้าพระธาตุเจดีย์" ถือเป็นประเพณีเก่าแก่ที่ปฏิบัติสืบทอดกันมาอย่างยาวนาน ซึ่งภายในงานมีกิจกรรมที่น่าสนใจมากมาย เช่น ชมชบวนแห่ผ้าพระธาตุทางเรือ จากบริเวณหน้าเขื่อนเรียงหิน ศาลากลางจังหวัดชัยนาท ไปจนถึงท่าน้ำหน้าวัดพระบรมธาตุวรวิหาร โดยประเพณีดังกล่าวจัดขึ้นเนื่องในเทศกาลวันเข้าพรรษาของทุกปี เป็นการสักการะบูชาองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า และสืบสานประเพณีที่มีมาแต่โบราณ รวมทั้งสร้างความสมัครสมานสามัคคีและเชื่อมโยงพุทธศาสนิกชนให้ใกล้ชิดกับพุทธศาสนาให้มากยิ่งขึ้น โดยถือเป็นประเพณีที่ยิ่งใหญ่ของชาวชัยนาทเชื่อว่าหากทำการห่มผ้าพระธาตุเจดีย์จะมีความเจริญรุ่งเรืองและเป็นสิริมงคลกับตนเอง

การเสด็จพระราชดำเนินของในหลวง รัชกาลที่ 9
พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช และสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ เสด็จพระราชดำเนินเยี่ยมราษฎรจังหวัดชัยนาทครั้งแรก เมื่อ 27 กันยายน 2498 โดยเสด็จพระราชดำเนินไปนมัสการพระบรมสารีริกธาตุ ณ วัดพระบรมธาตุวรวิหาร เป็นแห่งแรก

• การเดินทาง

  • วัดพระบรมธาตุวรวิหาร อยู่ห่างจากตัวเมืองชัยนาทประมาณ 4 กิโลเมตร จากอำเภอเมืองชัยนาทใช้ทางหลวงหมายเลข 340 จนถึงสี่แยกตัดกับทางหลวงหมายเลข 3183 เลี้ยวซ้ายประมาณ 1 กิโลเมตร หรือขึ้นรถโดยสารประจำทางสายกรุงเทพฯ-วัดสิงห์

พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติ
ชัยนาทมุนี

• เกิดจากการที่พระชัยนาทมุนี (นวม สุทตโต) อดีตเจ้าคณะจังหวัดชัยนาท และเจ้าอาวาสวัดพระบรมธาตุวรวิหาร ได้เก็บรักษาและรวบรวมโบราณวัตถุ ศิลปวัตถุที่พบในเขตจังหวัดชัยนาท และบริเวณใกล้เคียงไว้ในพิพิธภัณฑ์ของวัดเป็นจำนวนมาก และเพื่อเป็นประโยชน์ในการศึกษาด้านประวัติศาสตร์โบราณคดีของไทย พระชัยนาทมุนีจึงยินดีมอบโบราณวัตถุดังกล่าวให้เป็นสมบัติของชาติ กรมศิลปากรจึงได้จัดสร้างพิพิธภัณฑ์แห่งชาติขึ้นบริเวณใกล้กับวัดพระบรมธาตุวรวิหาร

• ที่อยู่ : ตำบลชัยนาท อำเภอเมืองชัยนาท จังหวัดชัยนาท
• พิกัด : https://goo.gl/maps/aaEf3HNXSPMDgA5c8 
• เปิดให้เข้าชม : 06.30-18.00 น.
• โทร : 09-5881-2278
• เว็บไซต์ : https://www.facebook.com/วัดพระบรมธาตุ-วรวิหาร